Küresel piyasalarda yer yerinden oynuyor. Para piyasalarında kayıplar sürerken dünyanın en büyük ekenomileri alarma geçerek kusursuz fırtınayı durdurmanın yolunu arıyor!
Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, küresel piyasalardaki önemli gelişmeler üzerine telefon görüşmesi yapacak.
Almanya Başbakanlık bürosundan adını açıklamayan bir yetkili, Merkel ve Sarkozy’nin, ABD ekonomisindeki zayıf büyüme ve Euro Bölgesi’nin borç krizinin yarattığı kaygıların uluslararası piyasaları sarsması nedeniyle bir telefon görüşmesi yapacağını bildirdi.
Alman ARD televizyonu, görüşmeye İspanya Başbakanı Jose Luis Rodriguez Zapatero’nun katılacağını duyurdu.
Bu arada Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy, Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Jean-Claude Trichet ile Euro Bölgesi’nde yaşanan borç krizini görüştü.
Elysee Sarayı’ndan yapılan açıklamaya göre, Cumhurbaşkanı Sarkozy, çarşamba ve perşembe günü ECB Başkanı Trichet’i arayarak bölgedeki borç krizini ve uluslararası borsalardaki gelişmeleri değerlendirdi.
AVRUPA MÜDAHALEYE HAZIRLANIYOR!
AB Komisyonu’nun ekonomik ve parasal işlerden sorumlu Üyesi Olli Rehn, AB Komisyonu’nun şu anda acilen ateşi söndürmeye odaklandığını söyledi. Bugü yaptığı açıklamada Rehn, “Komisyon uzun dönemli bütün opsiyonları değerlendiriyor” dedi.
Uluslararası piyasalara son günlerde Avro Bölgesi’ndeki kamu borç sorunun İtalya ve İspanya’ya yayılacağı endişeleri ve dünyanın en büyük ekonomisi ABD’deki zayıf ekonomik verilere ilişkin kaygılar damgasını vuruyor.
ABD’nin federal borçlanma tavanının yükseltilmesi sorununun son anda aşılması bu hafta başında bir nebze küresel piyasaları rahatlatsa bile takip eden günlerde küresel ekonominin yeniden resesyona girebileceği korkusu piyasalarda sert satışlara neden oldu. Ekonomik durgunluk sonucunda hammaddeye olan talebin azalacağı endişeleri de emtia fiyatlarında ciddi gerilemeye yol açtı.
Uluslararası piyasalarda ham petrol fiyatları 5 dolardan fazla değer kaybederek 6 ayın en düşük seviyelerine geriledi.
Avrupa Merkez Bankası (ECB), Japonya Merkez Bankası (BoJ) ve İsviçre Merkez Bankası’nın piyasalara müdahaleleri, Avro Bölgesi’ndeki borç krizi ve küresel ekonomideki yavaşlamaya ilişkin endişeleri yatıştırmak için yeterli olmadı.
ECB Başkanı Jean Claude Trichet dünkü faiz toplantısının ardından yaptığı açıklamada, Mart ayından bu yana ilk kez tahvil alımı yapacaklarını belirtti. BoJ de Japon para birimi yendeki değerlenmeyi önlemek ve ekonomik toparlanmayı desteklemek için döviz piyasalarına müdahale etti. İsviçre Merkez Bankası da önceki gün franktaki değerlenmeyi önlemek için piyasalara müdahale etmişti.
İTALYA KORKUSU, PİYASALARI ALTÜST EDİYOR
Uluslararası piyasalarda yaşanan sert satışlar, Euro Bölgesi’ndeki borç krizi halkasına Yunanistan, İrlanda ve Portekiz’in ardından İtalya ve İspanya’nın da eklenebileceği endişelerine işaret ediyor.
Avro Bölgesi’nin 3. büyük ekonomisi İtalya, Yunanistan’dan sonra borç oranı en yüksek ülke. Uzmanlar, Yunanistan ya da Portekiz gibi küçük ekonomilerin borç sorununun üstesinden gelinebileceğini, ancak krizin İtalya ya da İspanya gibi büyük ekonomilere sıçramasının kaygı verici olacağını belirtiyor. Zira İtalya’nın temerrüte düşmesi söz konusu olursa bunun maliyetinin 700 milyar avroyu bulabileceği ifade ediliyor.
Ekonomisinin olduğu gibi borcunun büyüklüğüyle de konuşulan İtalya’nın 2008’de GSYH’nin yüzde 89,2’si seviyesinde olan kamu borcunun bu yıl yüzde 120’ye çıkacağı tahmin ediliyor. İtalya’nın 2008 yılında yüzde 5,3 olan bütçe açığı geçen yıl yüzde 5’e, politika faizi de yüzde 4,10’dan yüzde 3,80’e geriledi.
Yaklaşık 4,4 milyon kişinin işsiz olduğu İspanya’nın ise Portekiz’den sonraki halkalardan biri olacağı konuşuluyor. Portekiz’le olan yakın ekonomik ilişkilerden önemli oranda etkileneceği belirtilen İspanya’nın 2008’de kamu borcu GSYH’nin yüzde 30,4’ü, bütçe açığı ise yüzde 9,3 düzeyinde bulunuyordu. Geçen yıl kamu borcunun GSYH’ye oranı yüzde 48,8 olan İspanya’da hükümet, uyguladığı tasarruf tedbirleri ile bütçe açığını bu yıl GSYH’nin yüzde 6’sı seviyesine çekmeyi hedefliyor.
KURTARMA PAKETLERİ
Avro Bölgesi’ndeki borç sorunu halkasının ilk zinciri Yunanistan, geçen yıl Avrupa Birliği (AB), Avrupa Merkez Bankası (AMB) ve Uluslararası Para Fonu’ndan (IMF) 110 milyar avroluk finansal yardım paketi aldı. Paket karşılığında kamu kesiminde maaşların kesilmesi, emekli maaşlarının indirilmesi ve kapsamlı vergi artırımları yapılması kararlaştırılmıştı.
Uygulanan tasarruf önlemlerinin istenilen sonucu vermemesi üzerine Avro Bölgesi devlet ve hükümet başkanlarının 21 Temmuz’da yaptığı olağanüstü zirvede de Yunanistan ikinci kez ”kurtarıldı”. Liderler, Yunanistan ekonomisi için 158 milyar avroluk yeni kurtarma paketi üzerinde anlaştı.
Paketin 109 milyar avrosunun Avrupa ve Uluslararası Para Fonu’ndan, 49 milyar avrosunun özel sektörden geleceği kaydedildi. Özel sektörden gelecek miktarın 37 milyarının, ellerinde Yunan tahvilleri bulunan bankaların gönüllü katkısı ve 12 milyar avroluk borç itfasından oluşacağı bildirildi.
Avro Bölgesi’ni sarsan borç krizinde ilk finansal yardım talebinde bulunan Yunanistan’ın borç stoku ve tahvillerinin getirisinin oldukça yüksek olması ülkenin kırılganlığını en çok artıran unsurlar olurken, İrlanda’nın içinde bulunduğu sorun bankacılık sektöründen kaynaklanıyor.
Borç krizi halkasına eklenen son zincir Portekiz, bankacılık sektöründeki sorunların yarattığı sorunlarla mücadele ediyor. Piyasalarda, Portekiz’de yerli bankaların yükümlülüklerinin oldukça önemli bir bölümünün İspanyol bankalarına olması, bu nedenle Portekiz’de yaşanan sorunun İspanya’yı da etkileyeceği endişesi hakim olmuş durumda. İspanya ekonomisinin en kırılgan noktası ise yüksek işsizlik oranı.
İrlanda’da krizin bankacılık sektöründe ortaya çıkmış olmasının ve AB ülkelerinin bankacılık sektörlerinin bütünleşik yapısı bir arada değerlendirildiğinde, çevre ülkelerin bankacılık sektörlerinde meydana gelebilecek olası sorunların diğer AB ülkelerinin bankacılık sistemlerini de önemli ölçüde etkilemesinin kuvvetle muhtemel olduğu yorumları yapılıyor.
İrlanda bankalarının en büyük iki alacaklısının ise İngiltere ve Almanya olduğu belirtiliyor.
AB ve IMF’nin Portekiz için hazırladığı kurtarma paketinin büyüklüğü 78 milyar avro ve İrlanda için hazırladığı kurtarma paketinin büyüklüğü de 85 milyar avroyu buluyor.
DÜNYANIN EN BORÇLU ÜLKELERİ
Şu anda dünyanın en büyük ekonomisi ABD aynı zamanda dünyanın en borçlu ülkesi konumunda bulunuyor.
IMF verilerine göre, ABD 15 trilyon 154 milyar dolarla dünyanın en borcuna sahipken, bu ülkeyi 13 trilyon 930 milyar dolarla Japonya, 2 trilyon 904 milyar dolarla Almanya, 2 trilyon 702 milyar dolarla İtalya ve 2 trilyon 483 milyar dolarla Fransa takip ediyor.